OEGANDA

De reis start met een enorme meevaller. We krijgen een upgrade naar business voor de vlucht naar Entebbe. Een zee aan beenruimte, comfortabele zetels, lekker eten en een voortreffelijke service vallen ons zomaar in de schoot.
We bereiken dan ook uitgerust en relaxed de eindbestemming van onze vlucht. Godwin van Mamaland Safaris wacht ons op, wuivend met een bordje met onze namen, en heet ons hartelijk welkom in zijn land. Hij zeer gelukkig met de chocolaatjes die we hem aanbieden.
De nacht is pikzwart en enkel in het schaarse licht van de occasionele lantaarns herontdekken we Afrika. De geur van het Victoriameer dringt onze jeep binnen. We passeren rijen kleine, betonnen koten. De ondernemende Oegandezen drijven er handel. Daarachter zien we een wirwar van krotten, opgebouwd uit leem, afval en golfplaten. We rijden door de voorsteden van Kampala.
Het is al laat en we kruipen onder de wol in het Kampala Serena Hotel, waar onze chauffeur en gids Tony ons de volgende ochtend oppikt.De volgende ochtend is het een drukte van jewelste. Als mieren wriemelen tientallen scooters tussen de auto's en vrachtwagens door terwijl voetgangers zich een weg door deze chaos wriemelen. Naast de weg rijzen de winkeltjes uit de grond. Netjes gestapelde tomaten prijzen zichzelf aan en concurreren met aardappelen en boontjes. Het is druk en de auto's schuiven stapvoets aan om het centrum te bereiken. Kampala moet naast zijn 800.000 inwoners dagelijks nog eens 1,2 miljoen extra forenzen verwerken.

Driehonderd kilometer scheiden Kampala met de Paraa Lodge in het Murchison Falls National Park. De tocht tot Masundi verloopt vlot. Over de laatste tachtig kilometer rijden we ruim twee uur, hotsend over dieporanje zand- en grindwegen, laverend naast putten waar soms de hele wagen in past. Het eerste gedeelte van het nationale park is bebost. Alles is er zeer groen, omwille van de aanwezigheid en het overdadige water van de Nijl, die in het Victoriameer nabij Jinja ontspringt.
De Nijl stroomt dwars door Oeganda om in het Murchison Falls National Park zich door een smalle richel kletterend naar beneden te storten en een kolkende, witte schuimmassa na te laten.
Het park is, naast de nijlpaarden, vooral gekend om zijn vele giraffen. We zien deze sierlijke dieren dan ook veelvuldige grazen van de stekelige acaciabomen. Recent werd er in het nationale park olie ontdekt. Een steekspel tussen geldgewin voor de staat en nog meer voor de zelfzuchtige oliemaatschappijen en de ecologisten duurt nu al een tijdje. Verwacht wordt dat de dieren verder wegtrekken richting het Albertmeer.
Voorlopig ontbreekt het echter niet aan wilde dieren. Tientallen waterbokken en hartebeesten staan rustig te grazen terwijl felgekleurde vogels rond onze oren fladderen. In de verte zien we twee olifanten jonge bomen verorberen. Een olifant eet zo een driehonderd kilogram bomen en planten per dag, waarvan een derde niet verteert. De uitwerpselen zijn dan ook een voedingsbodem voor insecten en andere knaagdieren. Zelfs bavianen durven in tijden van schaarste zich voeden met de onverteerde grassen en peulen. De avond valt al als we terug naar de lodge rijden. De zon kruipt achter de wolken en laat een flauwe oranje waas achter.

De volgende dag trekken we opnieuw op game drive. Al snel staan we oog in oog met een kudde olifanten. De kolossale dieren grazen van weerszijde van de weg het terrein kaal. We zijn behoedzaam om onze weg verder te zetten en de kudde zo in tweeën te splitsen. Er lopen een aantal kalfjes tussen de volwassen dieren wat de kudde nerveus maakt. Rustig blijven we de het tafereel gadeslaan. Wilde dieren in de natuur is voor ons dé aantrekkingskracht van zwart Afrika. Ook tijdens de boottocht op de Nijl, van Paraa tot de voet van de watervallen kunnen we één van onze favoriete dieren bewonderen. Nijlpaarden, of gewoonweg het veel leukere Engelse hippo's, troepen in kuddes samen terwijl ze afkoelen in de rivier, neus en ogen boven de waterlijn houdend.
Onze gids beloofde ons leeuwen. Hij lijkt met de minuut nerveuzer te worden door het uitblijven van de koning van de wildernis. Dan een telefoontje. Een nerveus en opgewonden gesprek later draait hij de jeep en stuift hij weg. We weten genoeg. We krijgen onze leeuwen te zien. Een leeuwin heeft zich achter een struik verscholen, nagenietend van de rijkelijke maaltijd van een nachtelijke prooi. De bebloede karkas van de antilope ligt even verder terwijl de aasgieren al boven hun middagmaal fladderen. Verderop ligt een leeuwin uit te rusten, gewoon midden op de weg. De koning(in) van de wildernis stoort zich niet aan de vele toeristen die nu als een magneet (en telefoontjes tussen de bevriende gidsen) aangetrokken worden. Teveel bewondering is niet meer leuk en de leeuwinnen trekken het diepe vlasblonde gras in.

We rijden naar het zuiden, over stoffige, oranje wegen. We rijden langs de over van het gigantische Lake Albert, genoemd naar prins Albert, de echtgenoot van koningin Victoria. Het is één van de grote meren van Midden-Afrika.
Would you mind to visit an Ugandan family? vraagt Tony. Vorig jaar had hij pech met de jeep en kon een nacht bij de familie verblijven. Hun huis ligt langs de weg naar Fort Portal en hij zou graag goedendag zeggen. Natuurlijk hebben we geen bezwaar.
We worden er als koningen onthaald. Meermaals verontschuldigen ze zich dat ze ons geen kip kunnen aanbieden. Maar de aardappelen en avocado's smaken uitstekend. Wij bieden rijst en olie aan en trakteren de kinderen op snoepgoed. Dans en gezang is de dank voor al dit lekkers.
Iedereen wil met ons op de foto. Lachend kijken ze naar de foto's op ons fototoestel. We worden enthousiast uitgewuifd.

Krakende stappen op het terras van onze kamer verstoren onze nachtrust op een onmenselijk vroeg uur. Het is even over vier uur als de vriendelijke baliemedewerker van de lodge ons zachtjes wekt. We trekken vandaag naar het ondoordringbare tropisch woud van Kibale. We gaan op zoek naar een familie chimpansees. Onze gids heeft er vertrouwen in dat we de dieren op korte afstand kunnen bewonderen. We moeten niet lang wandelen om op de familie te stoten, hoog in de dichtbegroeide bomen. De familie nestelde zich in een grote vijgenboom. De zoete, volrijpe vruchten van de boom zijn een ware lekkernij voor de chimpansees. We zien de dieren (nog) niet. Daarvoor is het nog te donker. De stilte wordt regelmatig onderbroken door een schril gekrijs. De chimpansees kondigen een nieuwe dag aan. Als het in de top van de bomen te warm wordt, klauteren de apen als volleerde acrobaten langs takken en boomstammen naar beneden om vervolgens in het tropisch regenwoud verder te trekken. Onze gids maant ons aan tot geduld. De leider van de familie zit nog in de kruin van de vijgenboom.
Langzaam klautert het dier naar beneden. Onverstoord baant het zich een weg door het dichte struikgewas, regelmatig trommelend op de holle schacht van een vijgenboom om zijn volgers te laten weten waar hij is. We volgen de chimpansees door het regenwoud, klauterend over dikke boomwortels en omgevallen bomen, een weg zoekend langs twijgen en struiken. Het is onwaarschijnlijk deze dieren op amper een aantal meter in hun vertrouwde omgeving te zien. We volgen de leider en zijn volgelingen tot ze terug in een reusachtige vijgenboom klauteren. Zij verorberen opnieuw de sappige vruchten, terwijl ook wij de tijd nemen om onze lunch te verorberen. Ook in de namiddag volgen we de chimpansees. Vrouwelijke apen met babychimpansees op de rug trekken schichtig aan ons voorbij, anderen nemen onverstoord de tijd om op hun rug van een middagdutje te genieten. Niets menselijk is hen vreemd. We sluiten de dag vermoeid maar opgetogen af. Dit was een fantastische ervaring.

Een korte rit scheidt ons van het Queen Elizabeth National Park. Op de weg naar het eerste nationale park van Oeganda steken we de evenaar over. We poseren alleen, met ons tweeën en met onze gids aan de mijlpaal die de Aarde netjes in twee halfronden deelt. Bij gebrek aan het benodigde water kunnen we niet zelf testen of water aan de ene kant van deze denkbeeldige lijn met de wijzer draait en even verder, aan de andere kant, tegen de wijzers in. Als we onze weg willen verder zetten, weigert de jeep alle dienst. Een aantal opgetrommelde jonge kerels duwt ons terug op gang.
 
De boottocht over (een deel van) het Kazingakanaal is gewoonweg schitterend. Langs de oevers zien we talloze, veelkleurige vogels. Buffels en nijlpaarden liggen broederlijk naast mekaar in de modder of het ondiepe water. Andere nijlpaarden duiken onder als we langzaam naderen of niezen water door hun neusgaten, die net als hun ogen net boven de zachtjes golvende waterspiegel uitstijgen. Even verder ligt een krokodil geduldig te wachten op een volgende prooi. Deze nijlkrokodillen eten enkel vis. Op de oever eten olifanten de bomen kaal. Sommige dieren wagen zich in het water. Bij het vissersdorpje Kazinga spurten enkele jongelingen, luid gillend, in het water als onze boot nadert. Kinderen langs de oever wuiven ons vriendelijk toe. De zon gaat langzaam onder en laat het kanaal glinsteren. Het koelt meteen ook fel af. We zoeken onze tent op en babbelen op het ruime terras bij een kopje thee over onze reizen, volgende bestemmingen en dromen. Onze gids volgt met veel interesse onze verhalen en vertelt zelf over het leven in Oeganda, zijn familie en zijn bedrijfje.

De game drive in de vroege ochtend is ontgoochelend. Meer dan enkele Oegandese antilopen en wrattenzwijnen zien we niet. Om hevige branden te voorkomen, heeft de lokale dienst bosbeheer delen van het gebied platgebrand. Meteen is ook de aantrekkingskracht (groene twijgen en sappige grassen) voor menig wild weg.De lekkere hamburger of gegrilde lamskoteletjes kunnen de ontgoocheling niet doorspoelen. Het staat op ons gezicht te lezen. Tony, onze gids, tovert een verrassing uit zijn bodemloze hoed. Hij heeft geregeld dat we voor een handvol Amerikaanse dollars off-road leeuwen gaan opsporen. Hij heeft de vorige avond met veel interesse naar onze verhalen en wensen geluisterd (Voor een wandelsafari om zo leeuwen dicht te kunnen spotten heb ik wel wat geld over, vertelde ik hem). Hij voegt de daad bij het woord. Off-road rijden is verboden voor de vele toeristen en hun gidsen. Op het verlaten van de wegen staan gepeperde boetes (150 US dollar). Wij mogen nu wel de officiële wegen verlaten. We pikken de ranger van het UWA (Uganda Wildlife Authority) op en stuiven de savanne in. Een kwartier later botsen we op een leeuwin en twee jonge leeuwen. We bewonderen deze gespierde dieren, die rustig op enkele meters van ons in het gele savannegras liggen. De leeuwin stapt richting de karkas van een buffel, die ze samen met de twee mannetjes gevat hebben. De prooi dateert van hooguit twee dagen. Samen kluiven ze de botten van het ongelukkige dier af, terwijl hyena's en gieren hun beurt afwachten. We rijden verder, dieper de savanne in. Onze gids haalt, nu het eens toegelaten is, zijn hart op. Off-road rijden op zoek naar wild laat de adrenaline steviger vloeien. We staan oog in oog met een volwassen leeuw. Het dier laat zijn tanden zien. De ranger vertelt ons dat hij agressief uit de hoek kan komen. De leeuw zoekt de weidse steppe op terwijl het zachtjes begint te regenen. Voor ons het signaal om terug te keren naar onze lodge, met een zalig gevoel van opwinding.

De spanning valt van Martines gezicht af te lezen. Vandaag gaan we op zoek naar de berggorilla's. Het was een wat rusteloze nacht. Wilde verhalen spookten door haar hoofd. Verhalen over steile beklimmingen, over glibberige paden, over urenlange wandelingen door de ondoordringbare jungle. Het is ook de Zwitserse familie die we de vorige avond ontmoetten, opgevallen. Zij stellen haar gerust. Toch wordt de tocht met klamme handjes aangevat. We wandelen via steile en slingerende paadjes, voorbij armtierige hutten. Kinderen lachen ons toe en begroeten ons vriendelijk.
Dan duiken we het woud in. De tocht wordt steiler en moeilijker. Martine stapt gezwind mee, af en toe ondersteund door haar begeleider. Na een tocht van twee uur krijgen we het bericht dat de spoorzoekers de gorillafamilie hebben gespot. De gorilla's zitten in de vallei. De gidsen hakken ons een weg door de dichte begroeiing van het Impenetrable Forest (het ondoordringbare woud). Na een laatste afdaling zien we voor het eerst berggorilla's in het wild.
De familie telt zeven babygorilla's, die guitig van tak tot tak, van liaan tot liaan zwieren. De diertjes plagen hun oudere broers en zussen. De zilverrug stoort zich niet aan al die drukte en gunt ons nauwelijks een blik of glimp. Dan laat hij van zich horen. Luid op de borst roffelend stuift hij weg. De andere gorilla's volgen gezwind, wij veel minder. De gidsen banen ons opnieuw een weg naar de dieren. Verbaasd en in volle bewondering aanschouwen we de speelse jonge dieren en de bedaarde, riet kauwende oudere mannetjes en vrouwtjes. Het uur dat we bij de gorilla's verblijven, flitst voorbij, net als alle fototoestellen, waarmee we honderden plaatjes schieten.
Stilletjes druipen we af. We hadden hier veel langer willen blijven. Tijdens de overheerlijke picknicklunch is het opvallend stil. We zijn met zijn allen onder de indruk van de pracht van de natuur. Het is verbijsterend dat er jaren geleden op deze vreedzame dieren jacht gemaakt is en velen het slachtoffer werden van nietsontziende stropers, in opdracht van rijke westerlingen of Chinezen.
Na een verrukkelijke maaltijd ploffen we met een behaaglijke voldoening neer in ons bed om rustig in slaap te dommelen, terwijl we luisteren naar de vogels en kleine dieren die over het dak van onze tent dwarrelen.
De volgende dag rijden we over de inmiddels vertrouwde dust roads naar Kihihi, waar we het vliegtuigje van Aerolink naar Entebbe nemen. Het afscheid met Tony valt zwaar. Tien dagen was hij onze gids en reisgezel. Tien dagen heeft hij ervoor gezorgd dat er niets ontbrak. Samen hebben we door Oeganda getrokken, een reis die we via tientallen mails optimaal planden. We hebben ons kostelijk geamuseerd, met zijn humor en glimlach. Hij heeft onze reis doen schitteren, met zijn bezorgdheid en uitmuntende service. We waren reisgenoten, met vele verhalen en aangename gesprekken tijdens de lange ritten.
Tot ziens, Oeganda. Tot weerziens, Tony. Asante sana kwa nzuri sana safari.