CASTILIË

Bakermat van de Spaanse cultuur.

HOMEEUROPASPANJECASTILIË

Tijdens het voorjaar 2012 trokken we naar het kloppend hart van Spanje, naar Madrid, Salamanca, Toledo, Avila, stuk voor stuk steden, gelegen op de Meseta, de hoogvlakte van Centraal-Spanje.
We ontdekten de rijke Spaanse geschiedenis, bewonderden de verbluffende architectuur en een snoven de verrassende mix op van christelijke, joodse en Moorse cultuur.

TOP-10REISROUTE

  1.  De Guernica, het verbluffende meesterwerk van Picasso.
  2.  De Triángulo de Oro, 3 topmusea.
  3.  De "Twin Towers" van Salamanca: Catedral Vieja y Nueva.
  4.  De iconische aquaduct van Segovia.
  5.  Het wonderlijke Plaza Cibelles, erfenis van de Habsburgers.
  6.  San Tomekerk met El Greco's meesterwerk .
  7.  De geweldige Casa de las Conchas in Salamanca.
  8.  De majestueuze Plaza Mayor in Madrid.
  9.  De mysterieuze Mezquita in Toledo.
10.  Het speelse Parque del Retiro in Madrid.

EL ESCORIAL

Eens in Madrid geland, pikken we de huurwagen van Avis op. We hebben een rit van driehonderd kilometer voor de boeg. In El Escorial vleien we ons neer voor een bescheiden toast, slaatje of broodje gezond op een uitnodigend terras. We blijven langer dan gepland. Het schuchtere lentezonnetje doet ons goed en prikkelt onze bleke huid. Het bezoek aan het imponerend grijs kloosterpaleis van El Escorial beperkt zich tot een korte blik op de kolossale buitenmuren. Ook het geplande ommetje naar het Santa Cruz del Valle de los Caidos moet eraan geloven. Het gecontesteerde Heilige Kruis van de Vallei der Gevallenen, een in opdracht van generaal Franco opgericht gedenkteken voor de slachtoffers van de Burgeroorlog, hadden we reeds vanaf de autosnelweg gezien. Sommige Spanjaarden beschouwen het als symbool van de Francodictatuur.

SEGOVIA

Halfweg onze tocht naar Salamanca bezoeken we Segovia, een spectaculair gelegen stad, hoog op een rots tussen de Rio Eresma en de Rio Clamores. Het fraaie aquaduct duikt voor ons op terwijl we richting centrum rijden. We parkeren onze donkere Seat Alhambra in een ondergrondse parkeergarage, beklimmen de trappen en staan oog-in-oog met het spectaculaire bouwwerk van de Romeinse overheersers.
Tot eind 19e eeuw werd het aquaduct gebruikt voor de bevoorrading van drinkwater, nu is het een toeristische attractie en icoon van de stad. We wandelen langs de zware, gotische kathedraal om vervolgens naar de Alcazar te trekken. Het fort dateert uit de middeleeuwen maar is wel grotendeels heropgebouwd. Het bezoek aan deze fraaie stad ronden we af op een gezellig terrasje, om vervolgens richting Salamanca te trekken.
Het Don Gregoriohotel verdient zijn vijf sterren voluit, het aanbevolen restaurant op de Plaza Mayor is schitterend. Doodmoe duiken we onder de wol.

SALAMANCA

Na de vrij vermoeiende dag slapen we (wat) lang(er) uit en ontbijten we in alle rust. We worden werkelijk verwend met een heerlijk ontbijtbuffet, al heeft de chef geen verse garnalen en spinazie in huis. Het gepocheerd eitje à la florentine met mousselinesaus en Noordzeegarnalen kan dan ook niet geserveerd worden. Een klein smetje op het blazoen, de duizenden oprechte verontschuldigingen ten spijt.
We zijn klaar voor een stevige wandeling door de culturele hoofdstad van Europa, anno 2002. We wandelen door talrijke, kronkelende straatjes, kruisen het Casa Lis, dat een unieke collectie art nouveau en art deco bevat. We steken vervolgens via de Romeinse brug de Tormes over om een blik op Salamanca te werpen.

KATHEDRAAL VAN SALAMANCA

We keren op onze stappen terug en bezoeken de lokale Twin Towers, de oude en de nieuwe kathedraal. Het kolossale gebouw (de ene kathedraal gaat over in de andere) is rijkelijk versierd. Tijdens de restauratie heeft een kunstenaar een knipoog naar het heden achtergelaten. Tussen de draken en andere historische figuren siert een astronaut de gevel van de kathedraal. In de kerk is het koor centraal geplaatst. We wandelen langs talloze kapellen en staren naar de torenhoge gewelven en de overdadig versierde koepel. De vrouwen laten hun blik vallen op een groepje jonge Zuid-Amerikaanse seminaristen. Gewillig laten enkele van de priesters-in-wording zich fotograferen, als volleerde modellen, gecharmeerd door zoveel onverwachte vrouwelijke aandacht.
We trekken naar het universiteitskwartier waar buitenlandse studenten massaal de colegios hispañicos volgen. We zoeken ons suf naar de beruchte doodskop met kikker tussen de wirwar van stenen reliëfs op de gevel van de universiteit. Dit embleem van Salamanca zou ons voorspoed brengen. We krijgen hulp. Een gedienstige ventster van postkaarten en toeristische prullaria doet haar best om ons de gelukskikker te wijzen. Omdat we zoveel gedienstigheid niet belonen, wordt Martine op een heuse scheldtirade getrakteerd. In de binnentuin van de universiteit maakt een bord er ons op attent dat we het gras niet mogen betreden. No pisar wordt door ons vrij vertaald, met de nodige hilariteit tot gevolg.

CASA LAS CONCHAS, PLAZA MAYOR & CONVENTO

We wandelen naar het einde van de Calle de la Compañia. De Clericakerk en het beroemde schelpenhuis (vertaling van het Spaanse Casa de las Conchas) steken elkaar naar de kroon. Het is ijskoud. Een trio muzikanten zorgt voor wat verwarming met hun jazzy deuntjes. Via het Palacio Monterrey wandelen we verder naar onze eindbestemming. We horen en ruiken de opwindende onrust van de Plaza Mayor. Je vindt geen beter openluchtterras. Het is onbetwistbaar het mooiste plein van heel Spanje (zeker volgens de inwoners van Salamanca).
Terug in het hotel wapenen we ons met een dikkere trui en windbestendige jas voor de rest van de dag. Riet en Stefan zijn vijfentwintig jaar getrouwd en willen hun vreugde met heel het gezelschap delen. De aangerukte tapas smaken heerlijk, de dieprode wijn maakt de tongen losser. De sfeer is uitgelaten, gewoonweg fantastisch. We loven het zilveren jubileumpaar voor hun gulle traktatie en ... hun jarenlange volharding. De dag is al ver gevorderd als we de Convento Esteban bezoeken. Een rij diepgroene cipressen escorteren ons naar de reusachtige kloosterkerk. Op het dak met grillige dakpannen huist een stel ooievaars, klaar om na de zachte Spaanse winter terug naar het noorden te vliegen.
's Avonds dineren we in het gezellige restaurant van de tapasbar waar we 's middags de kleine gerechtjes overvloedig lieten aanrukken. Overdaad schaadt echter. Na een zeer copieus voorgerecht is de al even gigantische hoofdschotel er te veel aan. Het speenvarken, een lokale specialiteit die ons de hele dag deed watertanden, is niet de culinaire hoogvlieger die we hadden verwacht.

TOLEDO

We staan vroeg op en maken ons op voor een rit van tweehonderd vijftig kilometer naar Toledo. Eens weg van de snelweg maakt de eentonigheid van de Spaanse hoogvlakte plaats voor een sterk glooiend landschap met een rijkelijke fauna. Voor we het historisch centrum van Toledo induiken, houden we halt op de Camino Valle, waar we van een prachtig panorama op de oude en koninklijke stad genieten. Het historisch centrum ligt schitterend op een heuvel, hoog boven de Taag. Achter de muren ontdekken we het rijke verleden van de stad. De Romeinen bouwden er een fort, de Visigoten kozen Toledo als hun hoofdstad. Ze lieten er tal van indrukwekkende kerken en gebouwen achter.

CATEDRAL & ALCAZAR

We wandelen van ons hotel naar de machtige kathedraal en klimmen naar de Alcazar. De zon trakteert de stad op haar felle stralen. Het kwik klimt naar twintig graden. Voor ons warm genoeg om ons in de comfortabele stoelen van een eenvoudige bar te nestelen. Dos cervezas, por favor.
Het Spaans begint ons al behoorlijk af te gaan. Vooral Piet blijkt een natuurlijke aanleg te hebben voor de lispelende, Castiliaanse tongval, nacionál. Tegen de verwachtingen in smaken de aangerukte toasten verrukkelijk. In de middeleeuwen was Toledo een ware smeltkroes van christelijke, islamitische en Joodse cultuur. Dit weerspiegelt zich in de architectuur van de stad. We wandelen langs de vestingmuren naar de mezquita, de moskee. Eerst moeten we de steile klim naar de (veel te) hoog gelegen vestigingsmuur overwinnen. Na zoveel inspanningen snakken we gewoonweg naar een frisse pint. De rosé of smoothie zijn even welkom. De moskee is vrij klein maar een bezoek meer dan waard. Ook de vlakbij gelegen Puerta Nueva de Bisagra, één van de versterkte toegangspoorten van de stad, is een pareltje van middeleeuwse bouwkunst. We schuwen de trappen en nemen de escaleras mécanicas naar het hoger gelegen stadsdeel om vervolgens af te dalen naar de Puente de San Martin. De fraaie brug overspant de Taag, waar stroomversnellingen het water schuimend doen opspatten.
's Morgens hadden we hier ook al even halt gehouden. Aan de overkant van de rivier, aangetrokken door het mooie uitzicht. We bezoeken de Sinagoga de Santa Maria de Blanca. Het witte interieur van de synagoog is fraai versierd en biedt wat koelte.

EL GRECO

De uiterst interessante stadswandeling door het historische Toledo ronden we af in het als museum ingerichte huis van Domenikos Theotocopoulos, beter gekend als El Greco. Vooraf hadden we reeds een ommetje gemaakt naar de Iglesia de Santo Tome. El Greco's meesterwerk El entierro del señor de Orgaz (de begrafenis van de graaf van Orgaz) wordt er tentoongesteld. Het huis is een oase van rust en herbergt een onwaarschijnlijke collectie van deze moderne schilder avant-la-lettre, een echte virtuoos met expressieve kleuren en spel van licht en schaduw, eeuwen vooruit op zijn tijdsgenoten. Lies' dag kan niet meer stuk.
Voor het diner willen we het bescheiden houden. We zoeken een tapasbar maar belanden in het restaurantgedeelte van Alfileritos 24. Mooi designinterieur, uitstekende bediening én schitterende keuken. We dineren er voortreffelijk! De zeebaars wordt voorafgegaan door een smaakvolle selectie van hun voorgerechten. Toch nog tapas.

MADRID

We nemen rustig de tijd om te ontbijten. Vandaag hebben we een korte rit voor de boeg. We verlaten Toledo via de Camino Valle, werpen nog een laatste blik op deze mooie, historische stad en stuiven naar Madrid. De korte autorit verloopt voorspoedig. Terwijl Piet zich ontfermt over de vrouwen en de huisvesting voor de volgende nachten regelt, brengen Stefan en Eric de huurwagen terug naar het autoverhuurkantoor. We hebben nog een zee van tijd. Maar het is druk in Madrid. Langzaam tikt de tijd weg. We moeten de wagen vóór half twaalf inleveren. Anders hebben we een extra dag huur aan ons been. We duiken de ondergrondse parkeergarage in, snellen naar de tweede verdieping en brengen de wagen met piepende remmen tot stilstand, net voor de verbaasd opkijkende baliemedewerker van Avis. Net op tijd. ¡Buenas dias!

PLAZA MAYOR IN MADRID

Het hotel is een voltreffer, de kamers gewoonweg prachtig. We wandelen naar de Puerta de Sol, het kloppend hart van het Oude Madrid en startpunt voor de verkenning van de historische stadskern. Allerlei straatkunstenaars bevolken het plein, in de hoop wat geld van gulle toeristen te krijgen. Hiervoor zijn we niet naar Spanje afgezakt. Al babbelend slenteren we naar het Plaza Mayor. Dit megalomane plein ademt geschiedenis. Ontworpen en gebouwd tijdens de Habsburgse overheersing wedijveren het koperen, centraal geplaatste standbeeld van Filips III en het fraai geschilderde Casa de la Panaderia om de meeste aandacht. Op het balkon van het stadhuis wuift een bruidspaar de menigte toe, terwijl een volslanke spiderman een aantal giechelende tienermeisjes tot een belachelijk ogend dansje verleidt. Wij volgen het schouwspel van achter een frisse pint of heet kopje chocolademelk.

MADRID CENTRO

De Mercado de San Miguel zuigt ons naar binnen. Tientallen kraampjes en bars bieden tapas en drank aan. Toeristen, arbeiders en zakenmannen staan zij aan zij, keuvelend en smullend van de lekkernijen. We bemachtigen een tafeltje en gaan op zoek naar lekkere hapjes en een zalige fles wijn. De goudgeel gefrituurde croquetas, het everzwijngehakt in bladerdeeg, de jamón serrano en de knapperig gebakken groene asperges smaken verrukkelijk. De dieprode Rueda heeft een krachtige afdronk. De sfeer is voortreffelijk, de kassaticketjes stapelen zich op maar optellen doen we ze niet. Geen nodeloze domper op de pret.
Via de Plaza de la Villa wandelen we richting het koninklijk paleis. Eerst maken we een ommetjes langs de oude Arabische stadsmuur (Muralle Arabe) om vervolgens naar de Plaza de Armas en de Plaza de Oriente af te zakken. We worden getrakteerd op enkele druppels regen, maar al snel neemt de zon terug de overhand. We hebben een fikse stadswandeling achter de rug en zoeken een terrasje op.

GUERNICA VAN PICASSO

We sporen naar metrostation Atocha en trekken naar het Museo Reina Sofia. Het museum stelt een uitzonderlijke collectie van vooral Spaanse moderne en hedendaagse kunstwerken tentoon. Terwijl de kunstwerken van absolute meesters als Joan Miro, Juan Gris, Julio Gonzalez en andere Salvatore Dali's de revue passeren, wordt de spanning stap voor stap opgebouwd. Vol bewondering staan we voor de Guernica van Pablo Picasso, absoluut het meesterwerk en meest bekende schilderij van het museum. Het kunstwerk krijgt de aandacht die het verdient.
We wandelen terug naar het hotel. De dag is weer voorbij gevlogen. We hebben net genoeg tijd om in de zalige jacuzzi te duiken voor we terug naar de lobby van het hotel afdalen. We gaan dineren in El Barril, een restaurant annex tapasbar op een boogscheut van ons hotel gelegen. Als voorgerecht worden we vergast op ons onbekende, maar lekkere schaaldieren en de gebruikelijke, maar bijzonder lekkere ham. Bijna laat Stefan de door het huis gratis aangeboden pousse-café schieten. Gelukkig is Riet bij de pinken om het glaasje te aanvaarden. Dank u, vrouw.

BOURBONWIJK

Het is al de laatste dag van onze vakantie. We bezoeken de wijk Bourbon-Madrid. Bourbon wijst op de dynastie van de huidige koning, Juan Carlos I. We starten de dag waar we gisteren eindigden, nabij het Centro de Arte Reina Sofia. Gesterkt door een stevig en bijzonder lekker ontbijt. We wandelen naar de Lavapiéswijk en doorkruisen de Joodse buurt, waar de klinkerstraten ons heuvelopwaarts naar het stadscentrum leiden. Martines collega's hebben de volkse wijk La Latina aangeprezen. Via de Calle de Tribulete trekken we naar deze buurt met zijn smalle straatjes, Arabische theehuizen en Indiase winkels. We houden even halt bij de gespecialiseerde stripwinkel El Colessionista. Stefan kan zich bedwingen om Spaanse strips te kopen. We wandelen verder door de nauwe straatjes, waar rommel als antiek aangeprezen wordt. We passeren oude cinema's en andere bars en wandelen voorbij het huis van Cervantes.

PLAZA CIBELLES

Op de Plaza de Cibelles trekt de fontein al onze aandacht terwijl verderop de granieten Puerta de Alcala uitnodigend wacht. In het Parque del Retiro is het zalig vertoeven. Roeibootjes dobberen op de grote vijver terwijl koppeltjes op de banken van de flauwe zonnestralen genieten. We bereiken de Paseo del Prado, de brede groene boulevard, waar we even op de vele banken uitrusten terwijl Martine de schommel opzoekt. We steken de straat over en staan voor het Museo Thyssen-Bornemisza, gehuisvest in het neoclassicistische Villabermosapaleis. Het museum omvat een ruime collectie kunstwerken van oude en moderne meesters. Het is één van de grootste privéverzamelingen, enkele decennia geleden verkocht aan de Spaanse staat. We bekijken de werken van Vlaamse primitieven tot de moderne expressionisten en popartkunstenaars. We zijn wat moe van het vele slenteren. Lies en Piet willen de zogenaamde Triángulo de Oro (de gouden driehoek) vervolledigen en trekken naar het Museo del Prado, het derde topmuseum van Madrid. De rest van het gezelschap trekt naar de Plaza de Santa Anna en duikt in een bruine volkskroeg waar ook Hemingway habitué was. We ronden de dag af in de loungebar Le Garage, waar we ook dineren.
De volgende dag slapen we uit, genieten we rustig van het ontbijt en sporen we met de metro naar de luchthaven. De vlucht verloopt rimpelloos. We worden zelfs getrakteerd op een (bescheiden) maaltijd aan boord, wellicht als tegemoetkoming voor de weinig klantgerichte aanpak tijdens onze heenvlucht. We moesten toen onze valiezen herschikken omdat deze te veel wogen.
Adios, Madrid. Hasta pronto, España.